فرهنگ و رفتار امنیتی در سازمان

(Security Culture & Behavioral Risk)

در سال‌های اخیر، سازمان‌ها سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در حوزه فناوری‌های امنیتی انجام داده‌اند؛ از فایروال‌ها و سامانه‌های تشخیص نفوذ گرفته تا رمزنگاری و سامانه‌های مدیریت هویت.
با این حال، آمارها نشان می‌دهد بیش از ۸۰٪ رخدادهای امنیتی به خطای انسانی یا رفتار نادرست کاربران مرتبط است.
این واقعیت نشان می‌دهد که فرهنگ امنیتی سازمانی به اندازه ابزارهای فنی، اهمیت دارد.

مفهوم فرهنگ امنیتی

فرهنگ امنیتی به مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورها، و رفتارهای مشترک در میان کارکنان اشاره دارد که تعیین می‌کند افراد در مواجهه با تهدیدات چگونه عمل کنند.
در سازمانی با فرهنگ امنیتی قوی، کارکنان نه از روی اجبار، بلکه از روی درک اهمیت امنیت اطلاعات، رفتار ایمن دارند.

مثلاً:

• پیش از کلیک روی لینک مشکوک مکث می‌کنند.
• در گزارش‌کردن ایمیل‌های فیشینگ تعلل نمی‌کنند.
• رمزهای عبور قوی و متفاوت انتخاب می‌کنند.

ریسک‌های رفتاری (Behavioral Risks)

ریسک‌های رفتاری زمانی رخ می‌دهند که رفتار کاربران منجر به ایجاد یا تقویت تهدیدات شود.
برخی نمونه‌های رایج:

• باز کردن فایل‌های ضمیمه ناشناس
• استفاده از USBهای نامطمئن
• به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات محرمانه در پیام‌رسان‌ها
• ذخیره رمزها در مرورگر یا روی میز کار
• مدیریت این ریسک‌ها نیازمند ترکیبی از آموزش، فرهنگ‌سازی و ابزارهای هوشمند نظارتی است.

راهکارهای تقویت فرهنگ امنیتی

۱. آموزش مستمر و تعاملی:
به‌جای دوره‌های تئوریک، از سناریوهای واقعی و بازی‌سازی (Gamification) برای آموزش استفاده شود.
۲. تشویق و قدردانی از رفتار ایمن:
کاربران باید بدانند رفتار درستشان دیده و قدردانی می‌شود.
۳. الگوی رفتاری مدیران:
اگر مدیران سازمان به امنیت اهمیت ندهند، انتظار رفتار ایمن از کارکنان واقع‌بینانه نیست.
۴. ارزیابی دوره‌ای فرهنگ امنیتی:
با نظرسنجی و تحلیل رفتار کاربران، سطح آگاهی امنیتی سنجیده شود.
۵. استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای تحلیل ریسک‌های رفتاری:
سیستم‌های مبتنی بر AI می‌توانند رفتارهای غیرعادی کاربر را شناسایی و هشدار دهند.

جمع‌بندی

فرهنگ امنیتی قوی، مکمل فناوری‌های امنیتی است.
بدون آن، حتی پیشرفته‌ترین سامانه‌ها هم نمی‌توانند جلوی اشتباهات انسانی را بگیرند.
ایجاد چنین فرهنگی نیازمند آموزش، انگیزه، و الگوسازی مستمر است.
سازمان‌هایی که از امروز به رفتار و فرهنگ امنیتی توجه می‌کنند، فردا در برابر تهدیدات پایدارتر خواهند بود.

Reference:

کمک گرفته از هوش مصنوعی