در دنیای دیجیتال امروز، احراز هویت یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های امنیت سایبری محسوب می‌شود. حملات فیشینگ، نشت رمز عبور و مهندسی اجتماعی نشان داده‌اند که مدل‌های سنتی مبتنی بر رمز عبور (password) دیگر پاسخگوی تهدیدات امروزی نیستند. به همین دلیل، مدل‌های جدیدی مانند MFA، Passwordless و FIDO2 به سرعت در حال گسترش هستند.

در این مقاله، تفاوت‌ها، مزایا و چالش‌های هر یک از این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.

 ۱. احراز هویت چندمرحله‌ای (MFA)

MFA (Multi-Factor Authentication) به معنی استفاده از چند عامل برای تأیید هویت کاربر است. این عوامل معمولاً شامل سه دسته‌اند:

چیزی که می‌دانی (مثلاً رمز عبور)،

چیزی که داری (مثل موبایل یا توکن)،

چیزی که هستی (مثل اثر انگشت یا چهره).

مزایا:

افزایش چشمگیر امنیت در برابر حملات brute-force یا فیشینگ.

قابل ترکیب با سیستم‌های فعلی سازمان.

چالش‌ها:

وابستگی به دستگاه دوم (مثل گوشی).

هزینه پیاده‌سازی و تجربه کاربری نه‌چندان روان در برخی موارد.

 

۲. احراز هویت بدون رمز عبور (Passwordless Authentication)

در مدل Passwordless، کاربر بدون نیاز به وارد کردن رمز عبور وارد سیستم می‌شود. احراز هویت از طریق عوامل جایگزین مانند اثر انگشت، PIN محلی، یا لینک ارسال‌شده به ایمیل/موبایل انجام می‌شود.

مزایا:

حذف کامل خطر نشت رمز عبور.

تجربه کاربری ساده‌تر و سریع‌تر.

چالش‌ها:

نیاز به زیرساخت‌های خاص (مثل سیستم‌های یکپارچه با Azure AD یا Okta).

خطر سرقت توکن یا دسترسی غیرمجاز به دستگاه.

 

۳. استاندارد FIDO2

FIDO2 ترکیبی از دو استاندارد است:

WebAuthn (Web Authentication API)

CTAP (Client to Authenticator Protocol)

این فناوری توسط ائتلاف FIDO Alliance توسعه یافته تا جایگزینی امن و جهانی برای رمزهای عبور باشد. در FIDO2، احراز هویت از طریق کلیدهای رمزنگاری عمومی و خصوصی انجام می‌شود و داده‌های احراز هویت در دستگاه کاربر ذخیره می‌گردند نه در سرور.

مزایا:

مقاومت بسیار بالا در برابر فیشینگ و سرقت اعتبار.

عدم نیاز به ارسال رمز یا کد یکبار مصرف.

پشتیبانی از دستگاه‌های بیومتریک و امنیت سخت‌افزاری.

چالش‌ها:

هنوز در حال گسترش و نیازمند پشتیبانی کامل مرورگرها و سیستم‌عامل‌هاست.

ممکن است برای برخی سازمان‌ها هزینه‌بر باشد.

 

مقایسه نهایی